اخبار
کار رو به رکود، آینده نامعلوم؛ زنان سرمایه‌گذار: طالبان به ما اجازه فعالیت دهند
با سقوط دولت پیشین، فعالیت شماری از زنان سرمایه‌گذار متوقف شده و شماری نیز مدیریت کارهای تجاری‌شان را به یک آقا/مرد واگذار کرده‌اند. این زنان سرمایه‌گذار می‌گویند که صدها هزار افغانی را در زمان دولت پیشین سرمایه‌گذاری کرده بودند و اکنون به دلیل حمایت نشدن از سوی طالبان، مجبور شده‌اند فعالیت‌های تجاری‌شان را متوقف کنند. به گفته این زنان تجارت‌پیشه، طالبان خلاف گفته‌های‌شان به زنان اجازه کار در ادارات دولتی و خصوصی را نداده و از این طیف حمایت نکرده‌اند. این زنان تصریح می‌کنند که به همین دلیل جرأت پیش‌برد کارهای تجارتی را ندارند. طالبان اما می‌گویند که روی یک چارچوب کار می‌کنند تا براساس آن زنان بتوانند فعالیت کنند.
زنان در حکومت پیشین، در عرصه‌های مختلف از جمله تجارت‌های کوچک و بزرگ دستاوردهای قابل توجهی داشتند. براساس معلومات اتاق تجارت و صنایع زنان افغان، در دو دهه گذشته بیش از دو هزار زن تجارت‌پیشه در کشور فعالیت داشتند و به‌نحوی در اقتصاد کشور سهیم بودند. اکنون این زنان تجارت‌پیشه، با آمدن طالبان فعالیت‌شان را متوقف کرده یا هم مجبور شده‌اند از آقایان در پیش‌برد کارهای تجارتی‌شان کمک بگیرند؛ زیرا این زنان معتقدند که طالبان نسبت به زنان این سرزمین کم‌لطفی دارند و اجازه کار را برای‌شان نداد‌ه‌اند. در ضمن این زنان با استناد به موقف‌گیری‌های اخیر طالبان که حضور زنان را در کابینه و ادارات دولتی محدود کرده‌اند، می‌گویند که به همین دلیل دیگر جرأت ادامه فعالیت‌های تجاری را ندارند.
کیارنگ سعادت، از متشبثان زن در کابل است. او چهار سال پیش «صنایع دستی گل‌نگار» را راه‌اندازی و زمینه کار را برای بیش از ۷۰ خانم فراهم کرده است. بانو سعادت به روزنامه ۸صبح می‌گوید که تجارتش تا پیش از سقوط کابل رونق خوبی داشت و ماهانه بین ۳۰ تا ۹۰ هزار افغانی مفاد می‌کرده است. اکنون اما این رقم به گفته او به صفر تقرب کرده و بانوانی که با او همکاری داشتند، نیز بیکار شده‌اند. بانو سعادت در جریان این چهار سال صنعت دستی را رونق داده و لباس‌های فرهنگی و سنتی هزاره‌گی تولید می‌کرده است. به گفته او، بیش‌تر لباس‌ها مناسبتی بوده و نیز این صنایع دستی را به آسترالیا و نیوزلند صادر می‌کرده است. در حال حاضر این روند به دلیل متوقف بودن پروازهای بین‌المللی مختل شده و از یک ماه به این سو صادراتی نداشته است. وی می‌افزاید که به دلیل نداشتن فروش، توانایی پرداخت کرایه دکان را ندارد.
با این‌همه، کیارنگ سعادت خاطر‌نشان می‌کند که اکنون صنایع دستی گل‌نگار فعال است و از آن‌جایی که فعالیت زنان در اجتماع و سایر بخش‌ها در یک حالت سردرگمی قرار دارد، در حال حاضر کارهای او را یکی از آقایان مدیریت می‌کند. بانو سعادت از ادامه این وضعیت ابراز نگرانی می‌کند و می‌گوید که اگر وضعیت به همین‌گونه ادامه یابد، محتمل است که طالبان فعالیت زنان سرمایه‌گذار را نیز متوقف کنند. به گفته او، اگر به زنان سرمایه‌گذار که صدها و حتا میلیون‌ها افغانی سرمایه‌گذاری کرده‌اند، اجازه فعالیت داده نشود، آن‌ها با مشکلات اقتصادی مواجه خواهند شد؛ زیرا به باور وی در چنین شرایطی کسی حاضر نیست سرمایه و صنایعی که زنان پایه‌گذاری کرده‌اند را بخر‌د. در ضمن به گفته کیارنگ سعادت، شماری از زنان سرمایه‌گذار زمینه اشتغال برای صدها زن را در کشور فراهم کرده و از این طریق این زنان امرار معیشت می‌کرده‌اند. حالا به گفته او، با متوقف شدن فعالیت زنان سرمایه‌گذار، این زنان با مشکل روبه‌رو خواهند شد. این در حالی است که شمار زیادی از زنان تنها نان‌آور خانه‌های‌شان هستند و در صورتی که نتوانند شغل بیابند، نمی‌توانند مایحتاج زنده‌گی‌شان را تأمین کنند.
بانو سعادت می‌گوید: «در حال حاضر شمار زیادی از زنان برایم تماس می‌گیرند که کار بدهم، و‌لی ما توانش را نداریم. اگر همین قسم ادامه پیدا کند و به خانم‌ها اجازه کار داده نشود، با مشکل مواجه می‌شوند.»
در همین حال یک بانوی دیگر سرمایه‌گذار که بیش از ۳۰۰ هزار افغانی در بخش صنایع دستی سرمایه‌گذاری کرده است، به روزنامه ۸صبح می‌گوید که با سقوط کابل، درآمدش به صفر رسیده و کاروبارش کساد شده است. او که نمی‌خواهد نامی از وی در گزارش ذکر شود، تصریح می‌کند که مردم نیز با مشکلات مالی روبه‌رو شده‌اند و این مهم روی کاروبارشان تأثیر گذاشته است. او که از چهار سال به این سو در بخش صنایع دستی فعالیت داشته، اکنون به این فعالیت‌ها نقطه پایان گذاشته و دکانش را بسته است. به گفته او، شمار بیش‌تر بانوان به دلیل نبود خریدوفروش و رویکرد طالبان در قبال زنان، کارهای تجارتی‌شان را معلق کرده‌اند. این بانو هشدار می‌دهد که اگر وضعیت به همین منوال به پیش رود، زنان تجارت‌پیشه خانه‌‌نشین خواهند شد و در ضمن اقتصاد خانواده‌هایی که به این صنایع وابسته بود، نیز آسیب خواهد دید.
طالبان اما تاکنون موضع روشن در قبال کار زنان نداشته‌اند. بلال کریمی، از سخنگویان طالبان، به روزنامه ۸صبح می‌گوید که زنان براساس یک چارچوب فعالیت خواهند کرد. به گفته او، طالبان روی یک طرح و برنامه کار می‌کنند که براساس آن فعالیت زنان در چارچوب آن مشخص خواهد شد. به گفته کریمی، تمامی مسایل سیاسی و اجتماعی زنان در حکومت طالبان تأمین می‌شود.
علی‌رغم این‌که بعضی ادارات دولتی آغاز به کار کرده و طالبان از کارمندان مرد خواسته‌اند که به کارشان برگردند، برای کارمندان زن اما اجازه داده نشده است. طالبان اعلام کرده‌اند که کارمندان زن تا اطلاع بعدی به ادارت حضور پیدا نکنند. در ضمن زنان از عدم حضورشان در کابینه طالبان نیز انتقاد دارند. طالبان در شانزدهم سنبله کابینه سرپرست‌شان را اعلام کردند، اما هیچ زنی در ترکیب این کابینه حضور ندارد. علاوه بر آن، طالبان وزارت امور زنان را نیز حذف کرده و وزارت ارشاد، دعوت، امر به معروف و نهی از منکر را جایگزین کرده‌اند.
